تأثیر تمرین تناوبی با شدت بالا بر سطوح سرمی آیرزین و هورمون رشد فیبروبلاستی 21 (FGF-21) و مقاومت به انسولین در رت‌های نر چاق

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار تمرینات ورزشی تناوبی با شدت بالا (HIIT) و تداومی با شدت متوسط (MICT) بر آیرزین، فاکتور رشد فیبروبلاستی-21 (FGF-21) و مقاومت به انسولین در رت‌های نر چاق بود. مواد و روش‌ها: 40 سر رت نر در دو گروه به مدت 10 هفته تحت رژیم غذایی پرچرب (32 سر) و رژیم غذایی استاندارد (8 سر) قرار گرفتند. پس از القاء چاقی، 8 سر رت از گروه رژیم غذایی پرچرب (O) و 8 سر رت گروه رژیم غذایی استاندارد (C) قربانی شده و سایر رت‌های چاق به‌ طور تصادفی به 3 گروه شاهد چاق (OC)، تمرین تداومی با شدت متوسط (MICT) و تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT) تقسیم شدند. پروتکل HIIT شامل 10 مرحله فعالیت 4 دقیقه‌ای با شدت معادل 85 تا 90 درصد VO2max و با دوره‌های استراحتی فعال 2 دقیقه‌ای بود و پروتکل MICT با شدت معادل 65 تا 70 درصد  VO2maxبا مسافت طی شده همسان با پروتکل HIIT بود که هر دو پروتکل به مدت 12 هفته و 5 جلسه در هر هفته اجرا شدند. نمونه­ های سرمی در دو مرحله (قبل و بعد از اعمال پروتکل­های تمرینی) برای اندازه‌گیری سطوح سرمی آیرزین، FGF-21، انسولین و گلوکز به روش الایزا جمع‌آوری شد. یافته‌ها: در گروه HIIT نسبت به گروه OC سطوح سرمی آیرزین (0/93±6/43 نانوگرم در میلی‌لیتر در مقابل 0/61±4/61 نانوگرم در میلی‌لیتر، 0/003P=) وFGF-21 (206/5±1658 نانوگرم در لیتر در برابر 125/97±1093 نانوگرم در لیتر، 0/007P=) به صورت معنی‌داری افزایش یافت. در حالی ‌که MICT اثرات معنی‌داری بر دو هورمون آیرزین و FGF-21 نداشت (به ترتیب 1/00P=، 0/29P=). هم‌چنین در هر دو گروه HIIT وMICT نسبت به گروه OC سطوح سرمی گلوکز (HIIT: 4/07±111/16 میلی‌گرم در دسی‌لیتر، MICT: 1/37±117/5 میلی‌گرم در دسی‌لیتر در برابر 13/21±154/66میلی‌گرم در دسی‌لیتر، به ترتیب 0/001P=، 0/001P=) و شاخص مقاومت به انسولین (HIIT: 0/20±1/96، MICT: 0/46±2/53 در برابر 0/54±3/89، به ترتیب 0/001P=، 0/01P=) به صورت معنی‌داری کاهش یافتند؛ اما کاهش انسولین سرم (0/15±1/49نانوگرم در میلی‌لیتر در برابر 0/43±2/14 نانوگرم در میلی‌لیتر، 0/018P=) تنها در گروه HIIT معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که هر دو پروتکل تمرینی HIIT و MICT منجر به بهبود مقاومت به انسولین در رت‌های چاق می‌شوند. با این‌ حال افزایش آیرزین و FGF-21 سرمی تنها در گروه HIIT قابل توجه بود که نشان می‌دهد شدت فعالیت ورزشی نقش مهمی در تنظیم ترشح این هورمون‌ها دارد.